بی اختیاری ادرار یک بیماری شایع پزشکی است که میلیون ها نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی افراد داشته باشد. این وضعیت با نشت غیر ارادی ادرار مشخص می شود و شدت آن می تواند از نشت های جزئی گاه به گاه تا دوره های مکرر و شدید باشد.

فیزیوتراپی کف لگن یکی از روشهای موثر در این عارضه است.

انواع بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار را می توان به چند نوع مختلف طبقه بندی کرد که هر کدام مجموعه ای از علل و ویژگی های خاص خود را دارند. درک نوع بی اختیاری که یک فرد تجربه می کند برای تشخیص و درمان مناسب بسیار مهم است. انواع اصلی بی اختیاری ادرار عبارتند از:

بی اختیاری استرسی: بی اختیاری استرسی شایع ترین نوع است و اغلب با فعالیت هایی که باعث افزایش فشار شکم می شود، مانند عطسه، خندیدن، سرفه یا بلند کردن اجسام سنگین همراه است. معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که عضلات کف لگن، که مثانه و مجرای ادرار را پشتیبانی می‌کنند، ضعیف یا آسیب ببینند. این منجر به ناتوانی در جلوگیری از نشت ادرار در هنگام افزایش فشار روی مثانه می شود.

بی اختیاری فوری: بی اختیاری فوری با نیاز ناگهانی و شدید به ادرار و به دنبال آن از دست دادن غیرارادی ادرار مشخص می شود. اغلب از آن به عنوان مثانه بیش فعال یاد می شود. علت اصلی اغلب انقباض غیرارادی عضلات مثانه است که منجر به ناتوانی در نگه داشتن ادرار تا رسیدن به دستشویی می شود.

بی اختیاری سرریز: بی اختیاری سرریز زمانی رخ می دهد که مثانه در طول ادرار به طور کامل خالی نمی شود و منجر به چکیدن مداوم یا مکرر ادرار می شود. این نوع بی اختیاری اغلب با مثانه انسدادی یا کم کار همراه است و در مردان به خصوص در صورت بزرگ شدن پروستات شایع تر است.

بی اختیاری عملکردی: بی اختیاری عملکردی مستقیماً به مشکلات سیستم ادراری مربوط نمی شود، بلکه به مسائلی مربوط می شود که مانع از رسیدن به موقع فرد به دستشویی می شود. این می تواند به دلیل محدودیت های فیزیکی، اختلالات شناختی یا عوامل محیطی باشد که دسترسی به توالت را برای فرد دشوار می کند.

بی اختیاری مختلط: بی اختیاری مختلط ترکیبی از دو یا چند نوع بی اختیاری است. به عنوان مثال، یک فرد ممکن است هم استرس و هم بی اختیاری فوری را به طور همزمان تجربه کند. این می تواند تشخیص و درمان را پیچیده کند، زیرا نیاز به بررسی علل زمینه ای متعدد دارد.

بیشتر بخوانید : بیوفیدبک در درمان بی اختیاری ادرار

علل و عوامل خطر

بی اختیاری ادرار می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و علت اصلی ممکن است بسته به نوع بی اختیاری متفاوت باشد. برخی از علل شایع و عوامل خطر عبارتند از:

ضعف کف لگن: ضعیف یا آسیب دیده عضلات کف لگن، اغلب به دلیل زایمان، بارداری، افزایش سن یا چاقی، می تواند منجر به بی اختیاری استرسی شود. فیزیوتراپی کف لگن راهکاری موثر در مدیریت این وضعیت است.

بیماری‌های عصبی: بیماری‌ها یا شرایطی که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارند، مانند مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون یا آسیب‌های نخاعی، می‌توانند سیگنال‌های بین مغز و مثانه را مختل کنند و باعث انواع بی‌اختیاری ادرار شوند.

اختلال عملکرد مثانه: مثانه بیش فعال یا مثانه کم کار می تواند به ترتیب منجر به بی اختیاری فوری یا سرریز شود.

بزرگ شدن پروستات: در مردان، بزرگ شدن غده پروستات می تواند مجرای ادرار را مسدود کرده و منجر به بی اختیاری سرریز شود.

تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی، مانند تغییراتی که در دوران یائسگی رخ می دهد، می تواند عضلات لگن را ضعیف کرده و به بی اختیاری استرسی کمک کند.

داروها: برخی داروها، مانند دیورتیک ها، می توانند تولید ادرار را افزایش دهند و به بی اختیاری ادرار کمک کنند.

عفونت و التهاب: عفونت های دستگاه ادراری و سایر بیماری های التهابی می توانند مثانه را تحریک کرده و منجر به علائم بی اختیاری شوند.

روش‌های جراحی: برخی از جراحی‌ها، مانند جراحی پروستات یا روش‌های مربوط به مثانه یا ناحیه لگن، می‌توانند بر عملکرد طبیعی سیستم ادراری تأثیر بگذارند.

چاقی: وزن اضافی بدن می تواند بر مثانه و عضلات لگن فشار وارد کند و خطر بی اختیاری استرسی را افزایش دهد.

ژنتیک: ممکن است یک استعداد ژنتیکی برای بی اختیاری ادرار وجود داشته باشد و سابقه خانوادگی این بیماری می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.