اسکولیوز، یک بیماری ستون فقرات که باعث انحنای جانبی ستون فقرات می شود، افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار می دهد، اگرچه اغلب در دوران کودکی یا نوجوانی ایجاد می شود. تشخیص زودهنگام اسکولیوز می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر اثربخشی درمان‌ها داشته باشد و برای بسیاری از افراد، گزینه‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی یک رویکرد عملی و مؤثر برای مدیریت این بیماری ارائه می‌کند. اسکولیوز چیزی بیش از یک انحنا در ستون فقرات است. این یک وضعیت پیچیده سه بعدی است که ممکن است بر وضعیت بدن، حرکت و سلامت کلی ستون فقرات تأثیر بگذارد.
انواع اسکولیوز
ایدیوپاتیک: این شایع ترین نوع است که علت آن ناشناخته باقی مانده است. اسکولیوز ایدیوپاتیک اغلب در دوران نوجوانی ایجاد می شود.
مادرزادی: اسکولیوز مادرزادی ناشی از ناهنجاری های ستون فقرات است که در بدو تولد وجود دارد، اسکولیوز مادرزادی به دلیل شکل گیری نامناسب مهره ها ایجاد می شود و می تواند از دوران نوزادی وجود داشته باشد.
اسکولیوز عصبی عضلانی: این نوع با اختلالات عصبی عضلانی زمینه ای مانند فلج مغزی یا دیستروفی عضلانی مرتبط است که بر ثبات ستون فقرات تأثیر می گذارد.
علائم و نشانه های اسکولیوز
- شانه ها یا کمر ناهموار
- یک لگن بالاتر از دیگری
- دنده هایی که از یک طرف بیرون زده اند
برخی از افراد مبتلا به اسکولیوز نیز ممکن است به دلیل عدم تعادل عضلانی و فشار وضعیت، کمردرد، کاهش انعطاف پذیری و خستگی را تجربه کنند.
تشخیص اسکولیوز معمولاً شامل یک معاینه فیزیکی است که در آن یک متخصص مراقبت های بهداشتی ممکن است تست خم شدن به جلو آدامز را برای بررسی عدم تقارن انجام دهد. تکنیک های تصویربرداری مانند اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن درک جامع تری از انحنای ستون فقرات ارائه می دهد و به پزشکان اجازه می دهد تا شدت انحنا را ارزیابی کرده و بهترین روش درمانی را شناسایی کنند.
علل و عوامل خطر
علل اسکولیوز بر حسب نوع متفاوت است، اما برخی از عوامل رایج عبارتند از:
- ژنتیک: سابقه خانوادگی اسکولیوز می تواند حساسیت را افزایش دهد.
- عوامل رشد: رشد ناهموار در دوران بلوغ ممکن است منجر به انحنا شود.
- تأثیرات محیطی: وضعیت نامناسب، اگرچه دلیل مستقیمی نیست، اما می تواند ظاهر اسکولیوز را تشدید کند.
گزینه های درمانی برای اسکولیوز
گزینه های غیر جراحی و جراحی برای مدیریت اسکولیوز وجود دارد. جراحی ممکن است در موارد شدید توصیه شود، در حالی که روش‌های غیرجراحی در دسترس‌ترین روش‌ها برای اسکولیوز خفیف تا متوسط هستند.
درمان های غیر جراحی
فیزیوتراپی و ورزش: خط اول درمان اغلب شامل فیزیوتراپی است که در آن تمرینات برای بهبود وضعیت بدنی، انعطاف پذیری و تعادل عضلانی طراحی می شوند.
بریس: گاهی اوقات بریس ها برای کند کردن پیشرفت منحنی تجویز می شوند، به ویژه در کودکان و نوجوانانی که هنوز در حال رشد هستند.
نقش فیزیوتراپی در درمان اسکولیوز
فیزیوتراپی یکی از اجزای کلیدی درمان غیرجراحی اسکولیوز است که راهی ایمن و پیشگیرانه برای مدیریت علائم و احتمالاً کاهش پیشرفت انحنا ارائه می دهد. یک برنامه فیزیوتراپی به خوبی طراحی شده می تواند به بهبود وضعیت بدن، تقویت عضلات حمایت کننده ستون فقرات و کاهش درد کمک کند.
تکنیک های فیزیوتراپی
روش شروت
روش شروت بر تنفس و تمرینات وضعیتی تمرکز دارد که هدف آنها تنظیم مجدد ستون فقرات و تعادل تنش عضلانی است. تمرینات اغلب مختص انحنای ستون فقرات منحصر به فرد بیمار است که هم ترازی و تقارن عضلانی را تقویت می کند.
آموزش پوسچرال
تمرینات اصلاح وضعیت بدن برای بهبود هم ترازی کلی طراحی شده اند. یک فیزیوتراپیست با بیمار کار خواهد کرد تا وضعیت وضعیتی مطلوب را حفظ کند، فشار عضلانی را کاهش دهد و ثبات ستون فقرات را افزایش دهد.
تمرینات تنفسی
تنفس کنترل شده، اغلب همراه با تمرینات وضعیتی، عملکرد بهتر ریه را تشویق می کند و به کاهش تنش کمک می کند. برای مبتلایان به اسکولیوز، تکنیک‌های تنفسی می‌توانند همراستایی قفسه سینه را بهبود بخشند و از یک وضعیت متعادل حمایت کنند.
تقویت و کشش
تمرینات تقویتی بر تثبیت عضلات اطراف ستون فقرات تمرکز دارند، در حالی که تمرینات کششی با هدف افزایش انعطاف پذیری در نواحی سفت شده است.
مزایای فیزیوتراپی برای بیماران اسکولیوز
فیزیوتراپی مزایای متعددی دارد، از جمله:
- تسکین درد: ورزش های هدفمند می توانند ناراحتی و التهاب اطراف نواحی منحنی را کاهش دهند.
- بهبود تحرک: فیزیوتراپی منظم می‌تواند انعطاف‌پذیری را افزایش داده و حرکت را آسان‌تر کند.
- وضعیت بدنی تقویت شده: فیزیوتراپی ماهیچه‌های نگهدارنده وضعیت بدن را تقویت می‌کند و باعث تعادل بیشتر می‌شود.
- کیفیت زندگی: بیماران اغلب پس از جلسات منظم فیزیوتراپی احساس کمتری محدودیت و اعتماد به نفس بیشتری دارند.
سوالات متداول
آیا فیزیوتراپی می تواند اسکولیوز را به طور کامل درمان کند؟ خیر، فیزیوتراپی نمی تواند این ناهنجاری را درمان کند، اما می تواند علائم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و در برخی موارد از پیشرفت انحنا جلوگیری کند.
چه مدت طول می کشد تا نتایج فیزیوتراپی را ببینید؟ نتایج بر اساس افراد متفاوت است. برخی در عرض چند هفته بهبود می یابند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به چند ماه نیاز داشته باشند.
آیا فیزیوتراپی برای اسکولیوز شدید موثر است؟ فیزیوتراپی می تواند برای اسکولیوز شدید در مدیریت علائم مفید باشد، اگرچه ممکن است جراحی همچنان مورد نیاز باشد.
بهترین سن برای شروع فیزیوتراپی برای این ناهنجاری چه سنی است؟ شروع فیزیوتراپی در سنین نوجوانی، به ویژه قبل از بسته شدن صفحات رشد، می تواند بسیار موثر باشد.