پارگی رباط های زانو از جمله آسیب های شایع ورزشی در مفصل زانو است که ممکن است به طور جزئی یا کامل رخ دهد و منجر به زانودرد شدید شود. پارگی رباط ها اغلب منجر به احساس بی ثباتی در زانو می شود. پارگی رباط های زانو معمولا با تغییر جهت ناگهانی یا ضربه مستقیم (یک تکل، فرود ناخوشایند) رخ می دهد. اغلب هنگام پارگی رباط صدای ترکیدن شنیده می شود که با درد و تورم زیادی همراه است. این آسیب منجر به بی ثباتی زانو شده و حرکت کردن و راه رفتن روی پای آسیب دیده را غیر ممکن می کند. از دست دادن دامنه حرکتی زانو نیز در پی این آسیب مشکل دیگری است که افراد آسیب دیده تجربه می کنند.

تشخیص پارگی رباط های زانو را می توان با معاینه فیزیکی انجام داد. اشعه ایکس نیز معمولا برای رد آسیب استخوان انجام می شود. MRI می تواند برای تایید آسیب و همچنین بررسی آسیب به سایر ساختارهای داخل زانو مفید باشد.

زانو از چهار رباط تشکیل شده است:

رباط (ACL)
ACL یکی از رباط های اصلی تثبیت کننده زانو است و معمولا آسیب می بیند. آسیب ها معمولاً در اثر توقف یا تغییر جهت ناگهانی ایجاد می شوند. رباط‌ های دیگر و مینیسک گاهی اوقات با پارگی ACL تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

رباط (MCL)
MCL در قسمت داخلی زانو قرار دارد. این رباط معمولاً در اثر ضربه مستقیم به قسمت خارجی زانو آسیب می بیند. همچنین ممکن است همراه با آسیب ACL آسیب ببیند.

رباط (PCL)
PCL که در پشت زانو قرار دارد، از حرکت بیش از حد درشت نی به عقب جلوگیری می کند. آسیب به PCL به نیروی قدرتمندی مانند برخورد زانوی خم شده به داشبورد در تصادف رانندگی یا فرود آمدن روی زانوی خم شده نیاز دارد.

رباط (LCL)
LCL در قسمت خارجی زانو قرار دارد. یک ضربه به داخل زانو معمولاً باعث آسیب این رباط می شود.

دلایل پارگی رباط های زانو

عوامل متعددی می‌توانند خطر پارگی رباط‌های زانو را افزایش دهند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:

۱٫ عوامل آناتومیک
ساختار زانو: برخی از افراد به طور طبیعی ساختار زانوی ضعیف‌تری دارند که می‌تواند خطر آسیب را افزایش دهد.
عدم تقارن در پاها: تفاوت در طول یا قدرت عضلات پاها می‌تواند فشار بیشتری به زانو وارد کند.
۲٫ عوامل ورزشی
فعالیت‌های ورزشی: ورزش‌هایی که شامل تغییرات ناگهانی در جهت، پرش و چرخش هستند (مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی) بیشتر خطر پارگی را دارند.
عدم گرم‌کردن مناسب: عدم انجام تمرینات گرم‌کردن و کشش قبل از ورزش می‌تواند خطر آسیب را افزایش دهد.
۳٫ عوامل فیزیکی
ضعف عضلانی: ضعف در عضلات اطراف زانو (مانند چهارسر ران و همسترینگ) می‌تواند پایداری زانو را کاهش دهد.
عدم انعطاف‌پذیری: کمبود انعطاف‌پذیری در عضلات و تاندون‌ها می‌تواند خطر آسیب را افزایش دهد.
۴٫ عوامل محیطی
سطوح ناهموار: ورزش در سطوح ناهموار یا لغزنده می‌تواند خطر آسیب را افزایش دهد.
تجهیزات نامناسب: استفاده از کفش‌های نامناسب یا تجهیزات ورزشی ناکافی می‌تواند به آسیب‌دیدگی منجر شود.
۵٫ عوامل ژنتیکی
سابقه خانوادگی: وجود سابقه پارگی رباط در خانواده می‌تواند خطر آسیب را افزایش دهد.
۶٫ عوامل سن و جنس
سن: خطر پارگی رباط‌ها با افزایش سن افزایش می‌یابد، به ویژه در افراد بالای ۳۰ سال.
جنسیت: زنان به طور کلی بیشتر از مردان در معرض خطر پارگی رباط‌های زانو قرار دارند، به دلیل تفاوت‌های آناتومیک و هورمونی.
۷٫ عوامل روانی
استرس و اضطراب: استرس و فشار روانی ممکن است بر روی عملکرد حرکتی فرد تأثیر بگذارد و خطر آسیب را افزایش دهد.

با توجه به این عوامل، توجه به پیشگیری و تقویت عضلات اطراف زانو می‌تواند به کاهش خطر پارگی رباط‌ها کمک کند.

درمان پارگی رباط های زانو

بسته به اینکه کدام رباط درگیر شده است، شدت پارگی، سبک زندگی و علائم شما، شما و پزشکتان بهترین درمان را برای شما تعیین می کنید. فیزیوتراپی، بریس‌بندی و داروها گزینه‌های غیرجراحی هستند. جراحی معمولاً برای افراد زیر توصیه می شود:

• جوان و مایل به حفظ یک سبک زندگی فعال است
• انجام ورزش‌هایی که شامل فعالیت‌های چرخشی است (فوتبال، بسکتبال)
• شغل سخت فیزیکی

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی در پارگی رباط‌های زانو یکی از مهم‌ترین مراحل درمانی است که به بهبود عملکرد و کاهش درد کمک می‌کند. در زیر مراحل و روش‌های مختلف فیزیوتراپی برای این نوع آسیب را توضیح می‌دهم:

۱٫ تشخیص و ارزیابی
معاینه بالینی: فیزیوتراپیست با بررسی تاریخچه پزشکی و انجام معاینات فیزیکی، شدت آسیب و نوع پارگی (مثلاً پارگی رباط صلیبی قدامی یا خلفی) را تعیین می‌کند.
تصویربرداری: در برخی موارد ممکن است از MRI یا X-ray برای ارزیابی دقیق‌تر استفاده شود.

۲٫ مرحله حاد (۱-۳ روز اول)
استراحت: کاهش فعالیت‌های فیزیکی برای جلوگیری از تشدید آسیب.
یخ‌گذاری: استفاده از یخ برای کاهش ورم و درد.
فشرده‌سازی: استفاده از بانداژ یا آتل برای حمایت از زانو.
بالا نگه داشتن زانو: قرار دادن پا در موقعیت بالا برای کاهش ورم.

۳٫ مرحله توانبخشی (بعد از ۳ روز)
حرکات کششی: تمرینات کششی ملایم برای حفظ دامنه حرکتی زانو.
تقویت عضلات: تمرینات تقویتی برای عضلات اطراف زانو (مانند چهارسر ران و همسترینگ) برای حمایت از زانو.
تعادل و هماهنگی: تمرینات برای بهبود تعادل و هماهنگی حرکتی.

۴٫ تمرینات پیشرفته
تمرینات ورزشی: شامل تمرینات خاص برای بازگشت به فعالیت‌های ورزشی و روزمره.
تمرینات مقاومتی: استفاده از وزنه‌ها و باندهای مقاومتی برای تقویت بیشتر عضلات.

۵٫ پیشگیری از عود آسیب
آموزش: آموزش بیمار در مورد نحوه صحیح حرکت و جلوگیری از آسیب‌های جدید.
تمرینات ادامه‌دار: برنامه تمرینی منظم برای حفظ قدرت و انعطاف‌پذیری.

۶٫ مدیریت درد
الکتروتراپی: استفاده از تکنیک‌های مانند TENS برای کاهش درد.
ماساژ: ماساژ درمانی برای کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون.

۷٫ نظارت و پیگیری
بررسی مداوم: پیگیری پیشرفت بیمار و تنظیم برنامه درمانی بر اساس نیازها و شرایط بیمار.
فیزیوتراپی در پارگی رباط‌های زانو به فرد کمک می‌کند تا به تدریج به فعالیت‌های روزمره و ورزشی خود بازگردد و از عوارض بلندمدت جلوگیری کند.

فیزیوتراپی اغلب قبل از جراحی برای بازیابی حرکت، کاهش تورم و تقویت عضلات تا حد امکان توصیه می شود. پس از جراحی، پیروی از دستورالعمل های فیزیوتراپیست و جراح خود در مورد استفاده از بریس، تحمل وزن و فعالیت ها بسیار مهم است.